ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ (Digital Economy) ເປັນສິ່ງທີ່ເກິດຂື້ນມາດົນເຕີບແລ້ວ ຕັ້ງແຕ່ມີອິນເຕີເນັດ ແຕ່ວ່າໃນການຍຸກຂອງການລິເລີ່ມນັ້ນ ຍັງບໍ່ເປັນທີ່ແພ່ຫຼາຍເທື່ອ ເນື່ອງຈາການເຂົ້າເຖິງອິນເຕີເນັດຍັງບໍ່ທັນສູງ ໂດຍສະເພະາປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ແລະ ອິນເຕີເນັດຍັງບໍ່ມີປະສິດທິພາບສູງ ແຕກຕ່າງກັບປະຈຸບັນທີ່ເກືອບທຸກຄົນມີອຸປະກອນທີ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງອິນເຕີເນັດໄດ້ ເຊັ່ນ: ຄອມພິວເຕີໂນດບຸກ ແລະ ສະມາດໂຟນ ເຄື່ອຂ່າຍອິນເຕີເນັດກໍ່ເຊັ່ນດຽວກັນ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຄວບຄຸມພື້ນທີ່ຫຼາຍຂື້ນ ແລະ ພັດທະນາປະສິດທິພາບໃຫ້ມີຄວາມໄວຮອງຮັບການໃຊ້ງານຫລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ດ້ວຍລະບົບການເຊື່ອມຕໍ່ໃນຮູບແບບຕ່າງໆ. ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ ຈື່ງມີສ່ວນສຳຄັນຫຼາຍໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດປະເທດ ແລະ ເປັນສິ່ງທີ່ລັດຖະບານເລັ່ງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເປັນຢ່າງຍີ່ງ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດເຊື່ອມໂຍງກັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນໄດ້.
ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ (Digital economy) ແມ່ນຫຍັງ?
ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ (Digital Economy) ແມ່ນ ເສດຖະກິດຮູບແບບໃໝ່ ທີ່ຈະຫັນປ່ຽນຂະບວນການທາງທຸລະກິດ ພ້ອມທັງຂະບວນການຜະລິດ ແລະ ບໍລິການ ໂດຍນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີດິຈິຕອນ (Digital Technology) ຫຼືເວົ້າວ່ານຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີການສື່ສານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ (ICT) ເຂົ້າຊ່ວຍ ໃນການເພີ່ມຜົນຜະລິດ ແລະ ເພີ້ມປະສິດທິພາບ, ປະສິດທິຜົນ ຂອງວຽກງານ ໂດຍໃຊ້ເວລາໃຫ້ໜ້ອຍລົງ, ສ້າງມູນຄ່າເພີ່ມໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການຕ່າງໆ ເພື່ອສ້າງໂອກາດທາງທຸລະກິດໃໝ່ຫຼາຍຂຶ້ນ ໃຫ້ສາມາດແຂ່ງຂັນກັບຕ່າງປະເທດໄດ້ ແລະ ຍົກລະດັບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໃຫ້ດີຂຶ້ນ ເປັນຕົ້ນ ລະບົບການບໍລິຫານລັດແບບດິຈິຕອນ, ການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກ, ອຸດສາຫະກໍາ 4.0, ການກະສິກຳທັນສະໄໝ, ລະບົບການທ່ອງທ່ຽວແບບທັນສະໄໝ, ລະບົບໂລຈີດສຕິກ ແລະ ອື່ນໆ.
ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ ມີຄວາມສຳຄັນຄືແນວໃດ?
ໃນປະຈຸບັນ ເສດຖະກິດດິຈິຕອນໄດ້ມີບົດບາດທີ່ສຳຄັນຕໍ່ການຂັບເຄື່ອນຂອງເສດຖະກິດໂລກໂດຍການເປັນຕົວເສີມສ້າງນະວັດຕະກຳໃໝໃຫ້ເກີດຂຶ້ນ ແລະ ຜັກດັນການແຂ່ງຂັນໃຫ້ມີຄວາມດຸເດືອດຫຼາຍຂຶ້ນ, ພາຍໃຕ້ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ໃໝ່ ແລະ ແຕກຕ່າງນີ້ ຈະເກີດໂອກາດສູງໃນການສ້າງທຸລະກິດຍຸກໃໝ່ເພື່ອເປັນອີກໜຶ່ງພາກສ່ວນໃນການຂະຫຍາຍຕົວຂອງເສດຖະກິດ, ປະຈຸບັນເຕັກໂນໂລຊີດິຈິຕອນ ໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນອົງປະກອບທີ່ສໍາຄັນຂອງການດໍາເນີນກິດຈະກໍາຕ່າງໆ ລວມທັງການປົກຄອງ, ການດໍາເນີນທຸລະກິດ ແລະ ການດໍາລົງຊີວິດຂອງບຸກຄົນ. ການກ້າວໄປສູ່ດິຈິຕອນ ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງຂອງການເຄື່ອນໄຫວກິດຈະກໍາປະຈໍາວັນ ແຕ່ມັນແມ່ນສະພາບພາວະວິໃສຂອງການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງພວກເຮົາ ດັ່ງສະແດງອອກຄື:
- ເສດຖະກິດດິຈິຕອນມີການຂະຫຍາຍຕົວໄວກວ່າບັນດາເສດຖະກິດໃດໆ ໂດຍສະເພາະປະເທດທີ່ກໍາລັງພັດທະນາ ເຊີ່ງຈາກຂໍ້ມູນ ຂອງທະນາຄານໂລກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ລາຍຮັບທາງດ້ານໄອຊີທີ ແມ່ນກວມເອົາ 17% ຂອງ GDP ຂອງບັນດາ ປະເທດກຳລັງພັດທະນາ ແລະ ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ ມີການຂະຫຍາຍຕົວ ໃນລະດັບ 15 – 25% ຕໍ່ປີ.
- ດິຈິຕອນ ໄດ້ສ້າງຜົນກະທົບ ຕໍ່ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຂອງປະເທດຕ່າງໆ, ເຊີ່ງທະນາຄານໂລກ ໄດ້ໃຫ້ປະເມີນວ່າ ຖ້າການນໍາໃຊ້ລະບົບການສື່ສານຄວາມໄວສູງເພີ່ມຂຶ້ນ 10% ຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວ 1,38% ອົງການຮ່ວມມືເພື່ອພັດທະນາເສດຖະກິດ OECD (ໄດ້ໃຫ້ການປະເມີນວ່າ ຖ້າຄວາມໄວຂອງອິນເຕີເນັດຂອງປະເທດໃດ ເພີ່ມຂຶ້ນສອງເທົ່າ ຈະເຮັດໃຫ້ GDP ເພີ່ມຂຶ້ນ 3%).
- ດິຈິຕອນ ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການສ້າງຄວາມອາດສາມາດຂອງການແຂ່ງຂັນຂອງປະເທດຕ່າງໆ ເຊິ່ງ ປະເທດ ສ.ເກົາຫຼີ ແລະ ສິງກະໂປ ກໍ່ໄດ້ໃຫ້ການຢັ້ງຢືນຢ່າງຊັດເຈນວ່າ ຍ້ອນດິຈິຕອນ ເຮັດໃຫ້ປະເທດຂອງຕົນ ໄດ້ຮັບການ ພັດທະນາຢ່າງກ້າວກະໂດດ ສໍາລັບ ສ. ເກົາຫຼີ ເບື້ອງຕົ້ນເປັນພຽງປະເທດນຳເຂົ້າເຕັກໂນໂລຊີເພື່ອມານໍາໃຊ້ ແຕ່ປະຈຸບັນກາຍມາເປັນຜູ້ຜະລິດ ແລະ ສົ່ງອອກໃນອັນດັບຕົ້ນ ຂອງໂລກ, ໃນຂະນະທີ່ ປະເທດສິງກະໂປ ກໍ່ນໍາໃຊ້ໄອຊີທີ ຍົກລະດັບການບໍລິການ ກາຍເປັນສູນກາງຂອງການລົງທຶນ ແລະ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ຂອງໂລກ.
- ດິຈິຕອນ ມີຜົນກະທົບ ຕໍ່ທາງດ້ານແຮງງານ, ຫຼາຍຄົນອາດຈະມີຄວາມວິຕົກ ແລະ ຮັບຮູ້ເຂົ້າໃຈວ່າ ດິຈິຕອນ ຈະມາປ່ຽນແທນແຮງງານ ຊຶ່ງອາດຈະເຮັດໃຫ້ ຄົນບໍ່ມີວຽກເຮັດເພີ່ມຂື້ນ. ແຕ່ທາງທະນາຄານໂລກໄດ້ປະເມີນວ່າ ຖ້າການຫັນເປັນດິຈິຕອນຂອງປະເທດໃດໜື່ງ ເພີ່ມຂື້ນ 10% ຈະເຮັດໃຫ້ຄົນຫວ່າງງານຫຼຸດລົງ 1.2 % ເພາະເນື່ອງຈາກວ່າ ຜູ້ຄົນຫວ່າງງານສາມາດນໍາໃຊ້ລະບົບດິຈິຕອນ ຮຽນຮູ້ສິ່ງໃໝ່ ແລະ ສາມາດຊອກຫາວຽກເຮັດງານທໍາອັນໃໝໄດ້ສະດວກຂຶ້ນ, ພ້ອມນັ້ນ ການເພີ່ມຂື້ນ 10% ຂອງດິຈິຕອນ ຈະສ້າງໃຫ້ເກີດແຮງງານໃໝ່ ທາງດິຈິຕອນ ປະມານ 3% ຢູ່ປະເທດນັ້ນ.
ນອກນັ້ນ ພວກເຮົາກໍ່ເຄີຍໄດ້ເຫັນຜົນກະທົບຂອງດິຈິຕອນ ໃນການຍົກສູງປະສິດຕິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງການຜະລິດໃນໂຮງຈັກໂຮງງານ, ການບໍລິການສາທະນາລະສຸກ, ການສຶກສາ, ການຄ້າ, ບໍລິຫານລັດ ແລະ ອື່ນໆ .
ເວົ້າໄດ້ວ່າ ດິຈິຕອນ ນັບມື້ນັບມີຜົນກະທົບຕໍ່ການດໍາລົງຊີວິດຂອງຄົນເຮົາ ກໍ່ຄືການພັດທະນາປະເທດ ເຊີ່ງມັນໄດ້ສ້າງ ທັງກາລະໂອກາດ ແລະ ສິ່ງທ້າທາຍ.. ສະນັ້ນ ຂຶ້ນກັບວ່າແຕ່ລະປະເທດ ຈະມີຄວາມພ້ອມໃນການຮັບມື ແລະ ປ່ຽນສິ່ງທ້າທາຍ ໃຫ້ເປັນກາລະໂອກາດໄດ້ຄືແນວໃດ ຊຶ່ງນີ້ເປັນໂຈດ ຄໍາຖາມໃຫຍ່ ຂອງລັດຖະບານ ໃນແຕ່ລະປະເທດ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນອົງການຄຸ້ມຄອງດິຈິຕອນ ທີ່ຈະນຳພາຂັບເຄື່ອນການພັດທະນາດິຈິຕອນ ໃນປະເທດຂອງຕົນ ໃຫ້ປະສົບຜົນສໍາເລັດໄດ້ຫຼາຍ ຫຼື ໜ້ອຍແນວໃດ.
ໃນຍຸກເສດຖະກິດດິຈິຕອນສຳລັບຜູ້ປະກອບການທາງທຸລະກິດແລ້ວ ຈະຕ້ອງໄດ້ປັບຕົວໃຫ້ທັນກັບເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ໆ ຢູ່ສະເໝີ, ຄວນເລັງໃຫ້ເຫັນຊ່ອງທາງໃນການຂະຫຍາຍທຸລະກິດດ້ວຍອິນເຕີເນັດ ເຮົາຈະສັງເກດໄດ້ວ່າທຸລະກິດຫຼາຍໆ ຢ່າງປັບຕັວ ແລະ ຫັນມາໃຊ້ອິນເຕີເນັດເພື່ອສົ່ງເສີມທຸລະກິດ ເຊັ່ນ: ໂປຣໂມດສິນຄ້າ ຫລື ບໍລິການ, ຂາຍສິນຄ້າອອນໄລນ໌, ຈ່າຍເງີນຜ່ານກະເປົາເງີນເອເລັກໂຕຣນິກ (e-Wallet) ຫຼື ຈ່າຍເງີນດວ້ຍການສະແກນຄິວອາໂຄດ (QR Payment) เປັນຕົ້ນ ເຊິ່ງຊ່ວຍອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ຜູ້ບໍລິໂພກ ແລະ ເຮັດໃຫ້ທຸລະກິດຈະເລີນເຕີບໂຕອີກດ້ວຍ ແຕ່ຖ້າຜູ້ປະກອບການໃດບໍ່ມີການປັບຕັວ ກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ທຸລະກິດຖືກຄູ່ແຂ່ງແຊງໜ້າໄປໄດ້ງ່າຍໆ ແລະ ຍອດຂາຍບໍ່ດີຄືກ່ອນຍຸກເສດຖະກິດດິຈິຕອນ.
ຮຽບຮຽງໂດຍ: ອານົງສັກ ສັນຕິສຸກ
ຄັດຈາກ: ແຜນແມ່ບົດເສດຖະກິດດິຈິຕອນ ສປປ ລາວ 5ປີ (2021 - 2025) ແລະ https://www.finance-rumour.com/money/what-is-digital-economy/
